Πώς μιλάει η ποίηση σήμερα;, Γιώργος Αλισάνογλου
Αρχική Σεμινάρια Σεμινάρια στη Θεσσαλονίκη (Μέσω zoom) Εργαστήρια Δημιουργικής Γραφής Πώς μιλάει η ποίηση σήμερα;, Γιώργος Αλισάνογλου
Πώς μιλάει η ποίηση σήμερα;, Γιώργος Αλισάνογλου
[30 ώρες δημιουργικής περιπλάνησης στην ανοιχτότητα της ποιητικής γραφής] Έναρξη: Δευτέρα, 22 Απριλίου 2024, 17:30-20:30 ** Tα «διά ζώσης» μαθήματα θα πραγματοποιηθούν μέσω zoom τις προκαθορισμένες ημέρες και ώρες, δίνοντας έτσι την ευκαιρία παρακολούθησης, όχι μόνο στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης, αλλά και σε κατοίκους από όλη την Ελλάδα και το Εξωτερικό.
Διδάσκει ο: Γιώργος Αλισάνογλου
Περιγραφή σεμιναρίου:
Η ποίηση, όπως και όλες οι μορφές τέχνης, σχετίζεται με ένα προσωπικό «αίτημα», με την απόπειρα του δημιουργού να συνομιλήσει και να ερμηνεύσει το σήμερα, σύμφωνα με το πως ο ίδιος κρίνει και ορίζει τις καταστάσεις. Γράφει βέβαια κανείς διακειμενικά, συνομιλώντας με κάτι άλλο, με την παράδοση, με την ιστορία, με την αρχαία ελληνική τραγωδία αλλά και με το σήμερα. Τα αναγνώσματα, η παράδοση, ο μύθος, η ιστορία και οι εμπειρίες του παίζουν σημαντικό ρόλο στην θεματική και στην διαμόρφωση μιας ποιητικής σύνθεσης. Όλα ξεκινούν από το άτομο, και στη συνέχεια επεκτείνονται στο συλλογικό, στον κόσμο. O κάθε αναγνώστης προσεγγίζει το έργο με άλλες προσλαμβάνουσες, με άλλα βιώματα και διαφορετική αντιληπτικότητα. Έτσι, αποκαλύπτονται διαρκώς καινούργια νοήματα πάνω στο ίδιο έργο. Η ποίηση εμπεριέχει σε μεγάλο βαθμό τις άλλες τέχνες και επιστήμες. Στην ποίηση, ο δημιουργός εισέρχεται σε διαφορετικές περιοχές του λόγου και του στοχασμού, στρέφεται προς την ανθρωπολογία, την κοινωνιολογία, την πολιτική, την ψυχολογία, τη φιλοσοφία κλπ. Όλο αυτό περνάει μέσα στην ποιητική του σκέψη και στη γραφή. Η ποίηση, εμπεριέχει, όλα αυτά, αντλεί και συνομιλεί μαζί τους, στην απόπειρά της να ερμηνεύσει και να αποτυπώσει τον κόσμο στην οθόνη ή στο χαρτί.
Ο στόχος της ποίησης επιτυγχάνεται όταν κατορθώνει να αγγίξει νοητικά και συγκινησιακά τον αναγνώστη. Πρόκειται για μια μαγική διαδικασία όταν η γλώσσα καταφέρνει να ενεργοποιήσει τις διάφορες λεπτές πτυχώσεις, τις αδιόρατες ψυχο-νοητικές υφές που έχει μέσα του ο άνθρωπος. Έτσι, λειτουργεί πλέον ως σωματική εμπειρία για τον αναγνώστη. Αυτό είναι νομίζω και το αίτημα της τέχνης γενικότερα.
Όλες οι τέχνες, η ποίηση, η μουσική, οι εικαστικές τέχνες, προσδοκούν να αγγίξουν τον αποδέκτη σωματικά, όχι επιδερμικά αλλά ψυχικά-συγκινησιακά και νοητικά-εγκεφαλικά. Φυσικά, όλο αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση εύκολο να επιτευχθεί. Είναι κάτι που σχετίζεται πρωτίστως με τον ίδιο τον δημιουργό, μια απόπειρα να αγγίξει τον εαυτό του, να τον εκπλήξει, να «σαγηνεύσει» το Άλλο και τον Άλλον μέσω της γραφής, να στοχαστεί πάνω στο σήμερα και σε αυτό που έρχεται.
Στο δικό μας σεμινάριο, ο κάθε σπουδαστής παρουσιάζει σειρά ασκήσεων και ποιημάτων, που σχολιάζονται από όλους. Βασικό εργαλείο, η άντληση θεμάτων και μοτίβων μέσα από την καθημερινότητα, την ψυχική δομή, την αυτό-βιογραφική / εμπειρική προσέγγιση, την φαντασία, την εμπειρία, τα όνειρα. Αλλά και από την παράδοση και την μνήμη της τέχνης, την λογοτεχνία, τις εικαστικές τέχνες, τον κινηματογράφο και το θέατρο.
Δουλεύουμε πάνω σε μία σειρά από σημαντικές έννοιες και πρακτικές που συντελούν στην δημιουργία ενός ποιήματος, όπως η μεταφορά, αλληγορία, σαφήνεια, αφαίρεση, συμπύκνωση, και μετωνυμία, έμμετρος-ποικιλόμετρος-ελεύθερος στίχος, ύφος, ήχος, προσωδία, παρηχήσεις, ρυθμός, καθώς και στη διάκριση μεταξύ καθημερινής-γήινης ποίησης με την εσχατολογική-μεγαλόφωνη ποίηση.
Ο απώτερος στόχος του εργαστηρίου είναι η διερεύνηση του ποιητικού χαρακτήρα κι ο εντοπισμός του προσωπικού ύφους του καθενός, καθώς και η ανάδειξη της ποίησης ως τέχνης μοναχικής και συλλογικής, γραπτής και προφορικής. Επίσης, η απόπειρα δημοσίευσης μιας ποιητικής ενότητας σε διαδικτυακά/έντυπα περιοδικά και σε έκδοση βιβλίου.
Θα συζητηθούν τα ρεύματα και το ιστορικό-πολιτισμικό πλαίσιο, οι μορφικές ιδιαιτερότητες και οι νοηματοδοτήσεις σε κάθε περίπτωση, με παραδείγματα κλασικών, σύγχρονων κλασικών και μοντέρνων, ξένων κι Ελλήνων ποιητών. Ταυτόχρονα, θα διερευνηθούν οι σχέσεις που γεφυρώνουν την ποίηση με τον πεζό λόγο, με το θέατρο, αλλά και με το τραγούδι, τη μουσική, τις εικαστικές τέχνες, τον κινηματογράφο. Στόχος είναι η εξοικείωση με τον Άλλο και το Άλλο, η ανάγκη του ποιήματος να στραφεί από την ταυτότητα στην ετερότητα, η ολιστική θέαση των πραγμάτων που αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας.
Ο Φουκώ μιλούσε για τον «στοχασμό του έξω», δηλαδή για την φιλοσοφική προέκταση των σύγχρονων αναζητήσεων, για τη σχέση μεταξύ γλώσσας και ομιλούντος υποκειμένου. Αυτό αποπειράται ουσιαστικά η τέχνη, ο δικός μας στοχασμός για τον κόσμο, το ανεκπλήρωτο όραμα του ανθρώπου, η ανάγκη να μιλήσει για όσα η γλώσσα δεν μπορεί να πει. Και να το πει! Είναι ο έρωτας, το κοινωνικό γίγνεσθαι, είναι η εποχή μας, η πόλη, η μελαγχολία, η αντίσταση στην καθημερινή συνθήκη. Από όλο αυτό, λοιπόν, ο δημιουργός βάλλεται, επηρεάζεται και ερμηνεύει. Λειτουργούν όλα συνδυαστικά στη δημιουργία μιας ποιητικής μορφής, ενός ποιητικού αποτελέσματος, το οποίο και πάλι μοιάζει ατελές. Γιατί είναι πολύ δύσκολο να φτάσει κανείς εκεί που επιθυμεί μέσω της γραφής. Η γλώσσα δεν δίνεται καθόλου εύκολα. Πρόκειται για μια συνεχή πάλη. Η ποίηση στοχάζεται το όν, το άτομο, την κοινωνία, χρησιμοποιώντας ένα λυρικό στοιχείο το οποίο είναι η γλώσσα, η φαντασμαγορία της γλώσσας. Έτσι, αυτή η αναζήτηση δημιουργεί ένα ποιητικό αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές ατελές. Όμως η γνώση, η εμπειρία, και τα απειράριθμα σχεδιάσματα προς το ποίημα, κάνουν το ταξίδι αυτό συναρπαστικό.
Μετά το τέλος του σεμιναρίου παρέχεται βεβαίωση παρακολούθησης.
Ο καθηγητής μιλάει για το σεμινάριό του σε συνέντευξη στο diastixo.gr: ΕΔΩ.
Αίτηση συμμετοχής θα βρείτε ΕΔΩ.
Δείτε το βιογραφικό σημείωμα του Γιώργου Αλισάνογλου.
Σας προτείνουμε επίσης τα παρακάτω σεμιναρια: